തീഷ്ണതയുള്ള ലാറ്റിനമേരിക്കൻ എഴുത്തുകാരുടെ ഒരു നീണ്ട നിരയിൽ നിന്നും ഒരാൾകൂടി നമ്മെ വിട്ടുപിരിഞ്ഞിരിക്കുകയാണ്; അതെ, യോസ തന്നെ. യോസ നമുക്ക് കാണാനാകുന്ന ദൂരത്ത് നിന്ന് യാത്ര പറഞ്ഞുപോയി. അൻപത് വർഷത്തിലേറെ നീണ്ട ആ എഴുത്ത് ജീവിതം താരതമ്യേനെ പ്രക്ഷുബ്ധമായിരുന്നു. യോസ ഒരേ സമയം മൂർച്ചയുള്ള വാക്കുക്കൊണ്ട് എതിർക്കുകയും അതേസമയം ഐക്യപെടുകയും ചെയ്തിരുന്നു. അത് അത്രതന്നെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വ്യക്തിജീവിതത്തോട് ചേർന്ന് നിൽക്കുന്ന ഒന്നാണെന്ന് നമുക്ക് കാണാൻ സാധിക്കും.
എഴുത്തിൽ അടിമുടി ഒരു രാഷ്ട്രീയം
മറ്റെഴുത്തുകാരിൽ നിന്ന് യോസ വ്യത്യസ്തമായി തിരഞ്ഞെടുത്ത ഒരു പ്രവർത്തി മണ്ഡലം സാംസ്ക്കാരിക വിമർശനമാണ്. രാഷ്ട്രീയ അഴിമതികളെപ്പറ്റി യോസ നിരന്തരം എഴുതി. ലോക ക്ലാസിക് സാഹിത്യകൃതികളെ വിശദീകരിക്കുക എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹം ഏറ്റെടുത്ത മറ്റൊരു കർമമണ്ഡലം. പ്രൂസ്‌ത്‌, മെൽവിൽ, സെർവാന്റസ് തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രബന്ധം 'ഏകാന്തതയുടെ നൂറുവർഷങ്ങൾ'എന്ന നോവലിനെക്കുറിച്ചായിരുന്നു. നോവലിസ്റ്റ് പത്രപ്രവർത്തകൻ എന്നീ നിലകളിൽ പ്രവർത്തിച്ച യോസ മൂന്ന് നാടകങ്ങൾ കൂടി രചിച്ച് തനിക്ക് അതും വഴങ്ങുമെന്ന് തെളിയിച്ചു. യോസയെ ജീവിതത്തിൽ ഇതുവരെ കണ്ടിട്ടില്ലാത്ത വായനയിൽ നിന്ന് മാത്രം കണ്ട അനേകായിരം വായനക്കാരെ ഒരു തുരുത്തിൽ ഉപേക്ഷിച്ച് യോസ കടന്നുപോയി...
